Automatizacija

Tema Automatizacija u Distribuciji Elektricne Energije je u danasnje doba vrlo aktualna i sve joj se vise pridaje paznje. Isto tako, poznato je, da svaka distributivna firma nastoji svoj sistem sto je moguce vise automatizirati u naj sirem smislu te rijeci. U kojem ce stupnju automatizacija biti zastupljena, ponajvise ovosi o materijalnim sredstvima na raspoalganju, kadrovskoj opremljenosti i snabdjevenosti trzista odgovarajucom opremom. Na trzistu danas postoji veliki broj komponenata odnosno gotovih sistema kojima se automatizacija moze poboljsati.

U ovom dijelu, bez ulaza u teoretska razmatranja i analizu pricipa djelovanja, prikazani su neki elementi automatizacije u Distribuciji, koji bi mogli naci prakticnu primjenu, ili vec mozda postoje, u danasnjem sistemu u elektroprivredi u nas.
U nastavku malo vise rijeci ce biti o slijedecim komponentama i sistemima:
Osnove sistema SCADA-Supervisory Control And Data Acquisition - sistema za nadgledanje, kontrolu i sakupljanje podataka, Detektori sekcije izlaza (napajaca) u prekidu, Ucinski rastavljaci sa daljinskim upravljanjem i Automatsko prebacivaje napajanja u slucaju kvara.

Osnove SCADA Sistema
Automatizacija u distribuciji elektricne energije nalazi sve vecu primjenu. U posljednjih desetak godina, na trzistu se pojavio veliki broj novih elemenata i citavih sistema koji omogucavanju, ovisno o stupnju integracije, vecu ili manju automatizaciju. Osnovna namjena sistema je da omoguci izvodjenje funkcija kao na primjer:
Komunikaciju izmedju centra za upravljanje (dispecerskog centra, uklopnice itd.) sa sto je moguce vecim brojem cvorova u sistemu (trafostanicama, ucinskim rastavljacima, potrosacima itd.)
Sakupljanje podataka o toku procesa na tim cvorovima putem udaljenih sabirnih jedinica (Remote Terminal Units, TRU).
Izdavanje naloga sistemu na datim cvorovima koristeci iste RTU.
Nadgledanje ponasanja, pogona sistema, kontrolnog centara ukljucivsi i RTU subsisteme.

Dobrobit ugradnje sistema mogao bi se opisati slijedecim funkcijama:
Daljinsko upravljanje iz controlnog centra
Poboljsanje pogona, smanjenje vremena trajanja prekida.
Pracenje opterecenja i brzo uocavaje mogucih anomalija sistema.
Daljinsko nadgledanje indikatora i detekcija sekcije napajaca (izlaza) u kvaru.
Relativno lako identificiranje kvara u sistemu.
Pregled nad sistemom uz koristenje slijepih shema ili elektronickog displeja, uz koristenje programa za proracun protoka snaga, kratkog spoja itd.
Lako i pregledno oznacavanje vodova (izlaza) na kojima se vrse radovi itd.

Prikupljanje podataka
Ova funkcija obuhvaca prikupljanje ulaznih i izlaznih podataka controlnog centra sistema. Tako je omoguceno pracenje statusa ili mjerenje:
Polozaj prekidaca, rastavljaca, ucinskih rastavljaca, alarma itd.
Mjerenje napona, struje radne i jalove energije, temperature, polozaja prekidaca regulatora napona na transformatoru, itd.
Spremanje povijesnih podataka pogona u arhivu.
Zapisivanje "toka dogadjaja" u kriznim situacijama, anomalija u pogonu i kvarova, za kasniju analizu.
Izdavanje izvjestaja i proracuna (snage, energije, itd) za djelove sistema.


Elementi SCADA Sistema
Osnovne komponente sistema cine slijedece cjeline, aparati ili sklopovi:
Glavne jedinica (stanice) za proces podataka i veza istog sa vanjskim, udaljenim procesorima (RTU)
Sklopa za komunikaciju i izmjenu podataka izmedju svih RTU i glavne stanice.
Radnih i rezervnih kominikaciskih kanala.
Jedinica za daljisko prokupljanje podataka (RTU), koji opet mogu biti razlicito programirani i raznih konstrukcija (simlex, duplex, modem itd)
Comunikacijskih sredstava: telefonskih kablea, koaksijalnih ili optickih kabela, prenosnih radi i telefona itd.